Trà Lĩnh - điểm đến hấp dẫn

Nằm cách trung tâm Thành phố khoảng 37 km về phía Đông Bắc, thiên nhiên ưu ái ban tặng cho Trà Lĩnh cảnh quan tươi đẹp với nhiều danh lam thắng cảnh độc đáo, hấp dẫn. Mặc dù sở hữu nhiều cảnh đẹp tuyệt sắc và thu hút nhiều khách du lịch đến thăm, khám phá hằng năm nhưng Trà Lĩnh vẫn giữ được nét hoang sơ vốn có, như chưa từng có bàn tay con người khai phá, tôn tạo. Đặc biệt hơn, Trà Lĩnh là một trong 4 huyện nằm trong tuyến du lịch “Trải nghiệm văn hóa bản địa ở xứ sở thần tiên” trong hành trình khám phá Công viên địa chất Toàn cầu Non nước Cao Bằng. Đây cũng là một trong những lý do khiến Trà Lĩnh luôn là điểm đến hấp dẫn. 
Hiện nay, trên địa bàn huyện có 6 điểm di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh được công nhận xếp hạng cấp quốc gia và cấp tỉnh. Trong đó, cấp quốc gia có thắng cảnh hồ Thang Hen; cấp tỉnh có Di tích lịch sử văn hóa miếu Nà An, cầu Cốc Khoác, đền thờ Nông Thống Lang, động Giộc Đâư, động Ghị Rằng. Mỗi di tích lịch sử, văn hóa, danh thắng đều có đặc trưng, sắc thái riêng gắn với những truyền thuyết, sự tích kỳ bí. 
Trước tiên là con đèo Mã Phục uốn lượn 7 tầng, cao trên 620 m, kéo dài khoảng 3,5 km, thuộc xã Quốc Toản. Phía Nam con đèo đường vòng vèo lên dốc tới 4 tầng, nhưng khi lên đến đỉnh đèo thì phía Bắc chỉ còn 2 cái dốc với một khúc cua, đổ dốc phía Bắc là đường đi vào địa phận huyện Quảng Uyên, Trùng Khánh. Khi đến đèo Mã Phục, hai bên đường có hai khối đá vôi dựng đứng quay vào nhau như hai con ngựa nằm phủ phục. Ở mỗi thời điểm trong ngày, đèo Mã Phục lại mang một vẻ đẹp khác nhau. Cảnh sắc đèo với những vẻ đẹp khác nhau là điểm dừng chân lý tưởng của du khách “phượt” khi muốn chinh phục, khám phá cung đường này. Tại đây du khách có thể thưởng ngoạn phong cảnh nên thơ của núi rừng non nước với màn sương mờ ảo vào mỗi sớm tinh mơ, vệt nắng vàng vào lúc chiều tà, bên trên ẩn hiện với những dãy núi xanh thẫm và bên dưới là những thửa ruộng bậc thang, tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên vô cùng độc đáo.
Vượt đèo Mã Phục, du khách đến với Khu du lịch sinh thái hồ Thang Hen. Đây được cho là điểm đến hấp dẫn nhất của Trà Lĩnh, được nhắc đến như là một trong những địa chỉ du lịch sinh thái nổi bật, hấp dẫn, với phong cảnh thơ mộng, hữu tình gắn liền với những truyền thuyết, sự tích kỳ bí thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan. Tên của hồ Thang Hen theo nghĩa tiếng Tày là “đuôi ong”, bởi vì từ trên cao nhìn xuống hồ có hình tựa như đuôi con ong. Người dân nơi đây cho biết, nếu ngắm nhìn hồ từ đỉnh núi phóng tầm mắt xuống lòng hồ có thể thấy những đám mây lướt qua hệt như những dải lụa trắng tung bay trong gió.
Quần thể hồ có 36 hồ tự nhiên, mỗi hồ cách nhau vài chục hoặc vài trăm mét. Các hồ xung quanh Thang Hen là hồ Thang Vạt, Nà Ma, Thang Loỏng, Thang Hoi…, trong đó, Thang Hen là một hồ nước ngọt rộng nhất trong số 36 hồ nước ngọt, các hồ đều có bờ ngăn riêng, thông nhau bởi các hang động ngầm dưới lòng đất. Hồ nằm giữa những dãy núi bao quanh với mặt nước xanh ngát, uốn vòng theo lòng thung lũng mấp mô những mỏm đá ngầm. Không kể mùa lũ hay mùa khô, trong khi các hồ khác cùng khu vực đỏ ngầu vì bùn đất, nhưng hồ Thang Hen luôn có màu xanh ngọc bích. Mỗi ngày hồ Thang Hen đều có 2 đợt thủy triều lên và xuống. Quanh khu vực hồ Thang Hen có nhiều loại thực vật đa dạng, phong phú. Đến nay, Khu du lịch được đầu tư cơ sở hạ tầng khá quy mô và hiện đại với các dịch vụ phong phú, mỗi năm thu hút hàng nghìn lượt người đến tham quan, nghỉ dưỡng, tổ chức sự kiện... Ngoài hồ Thang Hen, Khu du lịch còn có hang động với những hình khối lạ mắt, nhũ đá đẹp, nhiều màu sắc hấp dẫn du khách. Không những vậy, khi đến đây, du khách sẽ có dịp đi thuyền trên mặt hồ xanh biếc, thỏa thích ngắm nhìn thiên nhiên tươi đẹp. Hay đơn giản chỉ là tản bộ dạo chơi quanh hồ, tận hưởng bầu không khí trong lành. Sau đó thưởng thức các món ăn đậm đà bản sắc dân tộc được chế biến bởi các sản vật từ lòng hồ và trải nghiệm cuộc sống của đồng bào nơi đây.
Cách hồ Thang Hen khoảng 2 km, du khách đến núi “Mắt thần” - thác Nặm Trá nằm trong thung lũng thuộc xóm Bản Danh, xã Quốc Toản. Sở dĩ có tên gọi này là do có một khoảng rộng hình tròn xuyên qua núi, được du khách gọi là núi “Mắt thần”, theo tiếng địa phương nơi đây thì núi “Mắt thần” có nghĩa là “Phja Piót”-”Núi Thủng”. Sau khi ngắm núi “Mắt thần”, rẽ sang phải hồ Nặm Trá khoảng 500 m là đến thác Nặm Trá. Hồ Nặm Trá rộng khoảng 15 ha với vẻ đẹp  hùng vĩ, hoang sơ, mới được phát hiện không lâu nhưng thu hút rất nhiều du khách tham quan, khám phá... Thác Nặm Trá mang trong mình sự mạnh mẽ và cuồng nhiệt của núi rừng, luôn chảy xiết giữa những ghềnh đá nhấp nhô, tạo nên khung cảnh ngoạn mục khiến du khách không bao giờ quên dù chỉ ghé qua một lần. 
Du khách không thể bỏ qua Cổng trời khi đến với Trà Lĩnh - một nơi được xem như là nơi giao thoa của đất trời, dù đến nay chưa có một nghiên cứu khoa học nào xác định vị trí này. Cổng trời được phát hiện từ năm 2007 tại chân núi Phja Đảy, có độ cao khoảng 1.000 m so với mực nước biển. Đặc biệt, thiên nhiên còn ban tặng cho mảnh đất này thắng cảnh huyền ảo, đó là lưng chừng Phja Đảy có một hang được gọi là động Giộc Đâư. Đến Trà Lĩnh vào khoảng tháng 11, 12, du khách được trải nghiệm du lịch tham quan vườn quýt do bà con nhân dân trồng tập trung ở thị trấn Hùng Quốc và các xã: Quang Hán, Cao Chương... trên diện tích gần 145 ha. Tự trải nghiệm hái quả và thưởng thức sẽ đem lại cho du khách một cảm giác thích thú, mới lạ. Nếu muốn mua về làm quà, du khách có thể tự tay hái. Thương hiệu Quýt Trà Lĩnh đã được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Giấy chứng nhận bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Thời điểm đẹp nhất để tận hưởng không khí mùa vụ quýt là trước mùa thu hoạch khoảng 2 tháng, bắt đầu từ tháng 11 âm lịch năm trước tới tháng Giêng năm sau. 
Trà Lĩnh là một vùng đất tiềm ẩn nhiều giá trị tự nhiên và văn hóa đang chờ đợi du khách khám phá, trải nghiệm. Đó chắc chắn sẽ là những hành trình thú vị và không thể nào quên đối với bất cứ ai khi đặt chân đến vùng đất này. Hy vọng với những tiềm năng và lợi thế sẵn có, huyện sẽ xây dựng sản phẩm du lịch mang nét đặc trưng, đa dạng, đậm đà bản sắc văn hoá của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn, tạo thương hiệu du lịch Trà Lĩnh; từng bước xây dựng, đầu tư kết cấu hạ tầng du lịch hiện đại, đồng bộ để đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch ở thời điểm hiện tại và tương lai.