Lễ cầu mùa của người Tày ở Quảng Uyên

 

Lễ cầu mùa thường được tổ chức vào tháng 4, tháng 5 âm lịch. Trước khi thực hiện lễ, xóm tổ chức họp bàn, phân công cụ thể. Ngày cấy lúa đầu tiên của làng sẽ là “ngày Dậu - con gà” với ý nghĩa tượng trưng cho sự chăm chỉ và no đủ. 
Buổi sáng ngày làm lễ, mọi người chuẩn bị đồ cúng, nấu nướng. Buổi chiều diễn ra hai phần: cúng thổ công và mọi người cùng tập trung ăn uống tại nhà văn hóa xóm. Phần cúng ở thổ công do trưởng bản thực hiện, lễ dâng gồm thủ lợn, thịt, xôi và rượu. Xã Hoàng Hải nói riêng và các huyện miền Đông của tỉnh với đặc thù chỉ cấy vụ lúa hè thu, nên thiếu thốn hay no đủ sẽ phụ thuộc rất lớn vào vụ mùa này. Do đó lễ cầu mùa được làm chu đáo, đặc biệt là nghi thức cúng thổ công. Sau khi thắp hương, rót rượu, trưởng bản sẽ thực hiện bài khấn với nội dung báo cáo về việc làng tổ chức lễ cầu mùa, xin phép các vị thần linh, thành hoàng phù hộ độ trì cho mọi nhà khỏe mạnh, vụ mùa tốt tươi, cả năm no đủ. 
Nghi thức cúng thổ công xong, trưởng bản sẽ đánh kẻng để mọi người cùng đến nhà văn hóa xóm. Mỗi gia đình sẽ cử một người đại diện để đi dự lễ cầu mùa. Điều thú vị ở lễ cầu mùa xóm Nà Tha là khi đến dự, ai cũng tự giác mang bát và đũa đi theo, đến ăn và cùng giúp nhau dọn dẹp.  
Tại nhà văn hóa, người dân được thông báo về các khoản thu, chi trong lễ cầu mùa, đồng thời trưởng bản nhắc mọi người về cách phòng tránh các dịch bệnh của cây lúa, đổi công và giúp nhau cày bừa. Cũng tại đây, mọi người vừa ăn uống vui vẻ, trò chuyện về việc gia đình, việc làng xóm. Mâm cỗ dù đơn giản nhưng ấm cúng và mang đậm bản sắc dân tộc. 
Lễ cầu mùa là hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng phổ biến của dân tộc Tày huyện Quảng Uyên. Đây là phong tục, tập quán mang đậm nét văn hóa truyền thống, kết hợp hài hòa giữa đời sống tâm linh và tinh thần đoàn kết dân tộc.