Du lịch trải nghiệm nghề làm ngói âm dương của người Nùng ở Cao Bằng

Nếp nhà mái ngói nông thôn tại làng du lịch Phja Thắp - Điểm di sản Công viên địa chất  toàn cầu Non nước Cao Bằng

Người dân tộc Nùng xóm Lũng Rì, xã Hạnh Phúc vẫn kiên trì giữ nghề làm ngói máng, cần mẫn ngày ngày nhào đất, nung lửa. Với họ, mỗi viên ngói là kết tinh của đất trời, của công sức lao động và là niềm tự hào về bản sắc dân tộc. Hàng ngày, họ vẫn đều đặn góp phần tạo ra những viên ngói đỏ nâu, xếp lớp đều đặn trên những nếp nhà sàn hay nhà truyền thống,  không chỉ che chở cho con người trước nắng mưa mà còn mang trong mình giá trị văn hóa, ký ức và hơi thở của quê hương. Hình ảnh những mái ngói phủ rêu, vươn mình giữa làn khói lam chiều bay lên từ bếp nhỏ, gợi nhớ về một miền quê nông thôn thuần Việt, yên bình và ấm áp. Những ngôi nhà này vào mùa đông giúp giữ hơi ấm cho căn nhà, còn khi hè đến, lớp ngói đất nung tự nhiên lại mang đến cảm giác mát mẻ, dễ chịu cho gia chủ và du khách ghé thăm. Ngói âm dương của người Nùng được làm hoàn toàn từ đất sét tốt, được nhào nặn thủ công, phơi khô và nung trong lò nhiều ngày đêm. Quy trình làm ngói đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo và kinh nghiệm lâu năm. Đây là điểm đến du khách có thể trực tiếp tham gia trải nghiệm làm ngói cùng người dân bản địa - một trải nghiệm mộc mạc mà đáng nhớ nên thử trong hành trình đến với Non nước Cao Bằng.

Cán đất thành miếng móng mỏng làm ngói. Ảnh Hoài Nam

          Trên cung đường tham quan thác Bản Giốc hùng vĩ, du khách có thể dễ dàng bắt gặp những ngôi nhà có kiểu dáng khác nhau, 03 gian hoặc 5 gian nhưng đều được lợp bằng ngói âm dương địa phương do người dân tự sản xuất. Các địa điểm dễ bắt gặp nhất là Điểm du lịch cộng đồng làng hương Phja Thắp, làng rèn nông cụ Pắc Rằng... những ngôi nhà được dựng tuân thủ nguyên tắc thuận tiện cho gia chủ, theo hàng lối. Mái ngói của những ngôi nhà này thường có 2 mái và 2 trái thuần Việt; nếu nhìn từ thiết bị fly cam, vẻ đẹp nông thôn mái ngói đỏ sẫm rêu phong nổi bật giữa thảm cỏ xanh hoặc cánh đồng lúa vàng.

Đặc trưng công đoạn phơi ngói như tác phẩm nghệ thuật. Ảnh Hoài Nam

          Trong định hướng phát triển du lịch cộng đồng, mái ngói truyền thống này được khuyến khích bảo tồn, sử dụng trong các ngồi nhà truyền thống; đặc biệt là các homestay, quán cà phê, hoặc điểm nghỉ chân du lịch... Không chỉ giúp du khách có không gian trải nghiệm đậm chất bản địa, mà còn tạo sinh kế, tăng giá trị kinh tế từ chính nghề truyền thống quê hương. Các cấp chính quyền địa phương cần tiếp tục hỗ trợ về công tác đào tạo, quảng bá sản phẩm, kết nối, tư vấn người dân tham gia dịch vụ du lịch. Hỗ trợ người dân kết nối với các khu, điểm du lịch cộng đồng tại các tỉnh, thành cần nguyên liệu phù hợp; nghiên cứu tạo ra các ứng dụng công nghệ sản xuất vật liệu bền hơn; kết hợp các phụ gia nhằm gia tăng sản phẩm đẹp mắt hơn. Có thể giới thiệu tại các hội chợ nghề thủ công truyền thống cấp tỉnh, khu vực hoặc liên kết vùng và cấp quốc gia với các mô hình nhà truyền thống có sản phẩm mái ngói âm dương thu nhỏ... Lực lượng thanh niên trẻ, khả năng tiếp cận công nghệ nhân thì nên  đưa các sản phẩm này lên các nền tảng số như: chợ shopee, lazada; facebook, zalo, tiktok...; hoặc kết nối với người nổi tiếng livestream trực tiếp, các nhà truyền thông chuyên nghiệp... nhằm tạo sự lan toả cho người dân tới các nhà sử dụng đúng mục đích.

Du khách tham quan sản phẩm ngói. Ảnh Hoài Nam

Ngói âm dương của người Nùng được sử dụng lợp Homestaytại Điểm du lịch cộng đồng  Khuổi Ky - Hướng đi mới cần được thúc đẩy

          Trên hành trình khám phá miền Non nước Cao Bằng, du khách có thể ghé qua xóm Lũng Rì, chỉ cách trung tâm Cao Bằng hơn 30km về hướng đông, trên cung đường tham quan thác Bản Giốc sẽ làm cho chuyến đi của du khách thêm phần trọn vẹn và đáng nhớ hơn./.

Hiểu Ngân