Quả mác noạng

Những ngày tháng 7, đầu tháng 8, tại các chợ phiên ở Cao Bằng có bày bán một loại quả có hình tròn, màu đen, vỏ nhẵn, trong ruột có màu vàng, đó là quả mác noạng hay còn gọi là quả sảng, trôm quý, hạt mắt phượng, trứng gà rừng, hạt mề gà. 

 

Cây mác noạng mọc tự nhiên ở trên đồi, nương rẫy, trong rừng, trong vườn nhà...; cây cao từ 7 - 10 m, lá màu xanh thẫm to hơn bàn tay, hoa màu trắng mọc thành từng chùm dưới tán lá. Quả thuôn, mập, đầu nhọn, đối xứng nhau và to hơn ngón chân cái, bên trong mỗi quả có từ 1 - 5 hạt, mỗi hạt nặng 20 - 25g; đến tháng 7 hằng năm, khi quả chín có màu vàng nhạt hoặc màu đỏ nhìn giống bông hoa rất bắt mắt. Quả mác noạng chứa chất đạm, chất béo, vitamin, tinh bột, chất xơ và các chất dinh dưỡng khác có lợi cho sức khỏe. Chất xơ trong quả mác noạng tạo cảm giác no, cung cấp thức ăn thô và giảm cảm giác đói, phù hợp cho người giảm cân, giảm béo. Bên cạnh đó, chất xơ cũng rất quan trọng cho tiêu hóa, giúp duy trì sức khỏe của ruột bằng cách thúc đẩy sự cân bằng vi khuẩn đường ruột và hỗ trợ giảm táo bón cùng các vấn đề tiêu hóa khác.

Hạt quả mác noạng được dùng để làm mứt, làm bánh bích quy, bánh ngọt, nấu canh với xương, nấu chè, hầm gà hoặc xay ăn dặm cho em bé rất thơm ngon, bổ dưỡng. Ăn nhiều quả mác noạng có thể chữa được bệnh đau đầu. Mùa quả chín, người dân hái quả mang về luộc khoảng 15 - 20 phút là chín, vỏ quả mỏng nên rất dễ bóc; ai muốn thay đổi khẩu vị có thể cho vào chảo rang hoặc đem nướng đều rất thơm ngon. Mác noạng bán ở chợ có giá từ 30 - 40 nghìn đồng/kg, đây là món quà ăn vặt được nhiều người ưa thích.

Hiện nay, quả mác noạng được nhiều người thu gom và vận chuyển về các tỉnh miền xuôi tiêu thụ, bán với giá khoảng 80 - 100 nghìn đồng/kg.

Quả mác noạng là món quà quen thuộc của trẻ em vùng cao gắn bó với những năm tháng tuổi thơ, được ông bà, bố mẹ xâu thành từng xâu để đem theo chia nhau ăn mỗi khi đi thả trâu trên đồi. Tuy là món ăn vặt dân giã nhưng ngày nay quả mác noạng lại trở thành món ăn độc, sạch, lạ miệng thu hút nhiều người tìm mua để thưởng thức.