Trải nghiệm nghề rèn truyền thống người Nùng ở Pác Rằng - Nơi ngọn lửa nghề trường tồn theo thời gian

Theo lời kể của các bậc cao niên, nghề rèn ở Pác Rằng được truyền từ đời này sang đời khác. Khi ấy, trong bối cảnh vùng cao còn nghèo khó, công cụ lao động là vật dụng không thể thiếu. Người Nùng An đã học cách rèn sắt để tạo ra dao, rựa, cuốc, liềm phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Dần dần, tiếng lành đồn xa, các sản phẩm rèn người Nùng được nhiều người biết đến nhờ độ bền, sắc và tinh xảo.

Điều đặc biệt của nghề rèn người Nùng là tất cả các công đoạn đều được làm thủ công. Từ khâu chọn nguyên liệu - thường là thép nhíp ô tô, trải qua các công đoạn: nung, rèn, tôi, mài, đánh bóng; tất cả đều đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm. Người thợ phải có “con mắt nghề”, biết cách điều chỉnh nhiệt độ của lò lửa, biết nghe tiếng thép để chọn thời điểm tôi nguội chính xác.

Một con dao tốt của làng rèn Pác Rằng có thể sử dụng hàng chục năm mà vẫn sắc bén. Không chỉ là dụng cụ lao động, mỗi sản phẩm còn là kết tinh của mồ hôi, công sức và niềm tự hào của người thợ. Chính vì thế, nghề rèn nơi đây không chỉ là phương tiện mưu sinh mà còn là biểu tượng văn hóa, là “linh hồn” của làng.

Trước sự cạnh tranh mạnh mẽ của hàng công nghiệp, làng rèn Pác Rằng từng có lúc đứng trước nguy cơ mai một. Tuy nhiên, với tinh thần gìn giữ di sản tổ tiên, người dân đã nỗ lực bảo tồn và phát triển nghề theo hướng mới. Hiện nay, làng rèn Pác Rằng đã trở thành điểm du lịch cộng đồng tiêu biểu, thu hút du khách trong và ngoài nước.

Du khách đến làng rèn Pác Rằng không chỉ được xem nghệ nhân rèn các sản phẩm nông cụ, mà còn có thể trải nghiệm tự tay rèn dao, tìm hiểu văn hóa ẩm thực và các hoạt động sinh hoạt cộng đồng đặc sắc. Chính những giá trị văn hóa nguyên bản ấy giúp làng rèn Pác Rằng trở thành điểm đến hấp dẫn trong hành trình khám phá Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non Nước Cao Bằng.

Giữa nhịp sống hiện đại, tiếng búa ở làng rèn Pác Rằng vẫn đều đặn vang lên mỗi sớm. Những ngọn lửa hồng vẫn bập bùng trong lò rèn - biểu tượng cho ý chí kiên cường và tinh thần sáng tạo của con người vùng cao. Làng rèn không chỉ là niềm tự hào của người Cao Bằng, mà còn là minh chứng sống động cho sức sống bền bỉ của các làng nghề truyền thống Việt Nam.

Ngọn lửa nghề ấy qua bao thế hệ vẫn cháy sáng, soi đường cho hành trình gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, làng rèn Pác Rằng hứa hẹn sẽ tiếp tục tỏa sáng như một điểm đến văn hóa du lịch độc đáo trên bản đồ du lịch Cao Bằng và của cả nước.