Phát triển nghề thủ công truyền thống gắn với du lịch bền vững tại Cao Bằng

Thứ sáu - 27/12/2024 11:31
Cao Bằng là vùng đất nổi tiếng bởi kho tàng nghề thủ công truyền thống độc đáo. Những sản phẩm thủ công nơi đây không chỉ phản ánh bàn tay tài hoa mà còn là biểu tượng văn hóa của các dân tộc sinh sống trên mảnh đất này. Việc gắn kết các làng nghề thủ công với du lịch bền vững đang mở ra những hướng đi mới, góp phần bảo tồn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Những làng nghề truyền thống tại Cao Bằng mang đậm dấu ấn văn hóa và giá trị nghệ thuật. Trong đó, nổi bật là: 

Làng nghề làm ngói máng

Ngói máng hay còn gọi là ngói âm dương ở xóm Lũng Rì, xã Tự Do, huyện Quảng Hòa được sản xuất hoàn toàn bằng phương pháp thủ công và có truyền thống từ lâu đời. Sản phẩm ngói máng Lũng Rì có hình thức đẹp, chất lượng bền và chắc chắn. Trong xóm có 81 hộ dân và 100% đều là đồng bào dân tộc Nùng. Hiện có 23/81 hộ vẫn còn theo nghề làm ngói. Các mẻ ngói ra đời ở đây được làm thủ công rất cẩn thận, màu sắc đẹp, dùng lợp mái nhà rất thoáng mát và tăng thêm giá trị thẩm mĩ.

IMG 3360
Người thợ thủ công khéo léo tạo ra những viên ngói máng mịn và tròn đều đẹp.
IMG 3392
Du khách trải nghiệm kỹ thuật gọt đất để làm ngói.

Việc tổ chức các chương trình tham quan, tìm hiểu về kỹ thuật làm ngói, nung ngói, dỡ ngói ra khỏi lò và phương pháp lợp ngói máng cho những ngôi nhà truyền thống là cách để du khách hòa mình vào văn hóa bản địa.

Làng nghề làm hương Phja Thắp

Hương Phja Thắp được sản xuất tại bản Phja Thắp thuộc xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa, đây là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Nùng An với khoảng 50 nóc nhà. Với sự khéo léo của người thợ thủ công, họ đã làm hương từ nguyên liệu tự nhiên. Hương Phja Thắp không chỉ mang hương thơm đặc trưng mà còn phản ánh nét văn hóa tín ngưỡng lâu đời.  

z6164274163046 4d7434b3a35b707139f14830d1e6a7b1
Du khách được người thợ thủ công lành nghề hướng dẫn cách làm chân hương.
SFIJ5921
Du khách đến tham quan, trải nghiệm và hòa mình vào cuộc sống của người dân bản địa.

Đến với làng hương, du khách sẽ được trải nghiệm kỹ thuật làm chân hương, sản xuất hương, phơi hương hay cùng trải nghiệm cuộc sống và văn hóa cùng người dân bản địa. Với những trải nghiệm đó chắc chắn sẽ mang đến dấu ấn khó quên cho du khách. 

Làng nghề làm giấy bản Dìa Trên

Giấy bản Dìa Trên thuộc xóm Dìa Trên, xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa, từ lâu đã nổi tiếng bởi sự độc đáo và vẻ đẹp tự nhiên riêng có. Khác hẳn với những tờ giấy thông thường, giấy bản Dìa Trên mang trong mình giá trị văn hóa và tinh thần to lớn. Từng đường nét, thớ giấy đều ẩn chứa sự tỉ mỉ, kiên nhẫn của người nghệ nhân, gìn giữ bí quyết truyền đời qua bao thế hệ.

z6164274145530 0410d039a1f8272beceb0ee2fda06976
Du khách được bà con hướng dẫn tham quan làng giấy bản Dìa Trên.
z6164274153797 22e109a2f3aa1410ed4de95854cca028
Du khách được người thợ thủ công lành nghề hướng dẫn cách phơi giấy bản.

Du khách có thể tham gia trải nghiệm học cách làm giấy, tự do sáng tạo các vật dụng từ giấy bản, vẽ tranh trên giấy bản hoặc chiêm ngưỡng sản phẩm sáng tạo từ giấy bản như tranh, quạt giấy và đồ trang trí. Đây là một điểm nhấn đầy tiềm năng để phát triển các sản phẩm quà lưu niệm độc đáo. 

Làng nghề làm nón lá

Nón lá hay còn gọi là nón chúp xà, nón Nùng được chế tác tại xóm Hoàng Diệu, xã Tự Do, huyện Quảng Hòa, là phụ kiện truyền thống quen thuộc của người dân tộc Nùng. Nón Nùng có sự khác biệt với nón của các dân tộc khác, cụ thể: khung nón được đan bằng tre và có hai lớp khung, một lớp ngoài và một lớp trong. Ở giữa lợp bằng 2 lớp lá mai, 1 lớp lá chuối. Do vậy, nón khá dày, cứng cáp. Hiện nay, nón Nùng đã trở thành một sản phẩm lưu niệm được nhiều du khách lựa mua làm kỷ niệm khi đến Cao Bằng.

z6164276025509 24a551f2c67a7681a8c1b5e7c8c0c728
Nón Nùng được trưng bày tại các chương trình quảng bá ngoại tỉnh đã thu hút sự quan tâm của khách hàng đến tìm hiểu và lựa mua

Đến với làng làm nón, du khách sẽ được tìm hiểu, trải nghiệm nét văn hóa độc đáo và hòa vào đời sống của bà con dân tộc Nùng. Chắc chắn, bạn sẽ có được những trải nghiệm vô cùng thú vị ở nơi đây.

Nghề dệt thổ cẩm

Nói đến sản phẩm dệt thổ cẩm của người Tày không thể không nhắc đến xóm Luống Nọi, xã Ngọc Đào, huyện Hà Quảng – nơi nghệ nhân Nông Thị Thược (người dệt thổ cẩm dân tộc Tày đầu tiên ở Cao Bằng được Hiệp hội Làng nghề Việt Nam phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Làng nghề Việt Nam” vào năm 2014) đã thổi hồn vào từng sản phẩm dệt thủ công truyền thống.

z6164257664513 94ba543778bf23724e754563ecd69b3d
Sản phẩm của Nghệ nhân Nông Thị Thược được tặng danh hiệu “Sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề tiêu biểu Việt Nam” vào năm 2018

 Với hoa văn tinh xảo và màu sắc rực rỡ, thổ cẩm không chỉ là họa tiết mà còn là biểu tượng văn hóa của đồng bào dân tộc Tày nói riêng và của Cao Bằng nói chung.

z6164274140094 76841fa7774bb14f4783a4dfa024a576
Du khách quan tâm và mong muốn tìm hiểu về kỹ thuật dệt cũng như ý nghĩa các họa tiết hoa văn thổ cẩm đã lựa chọn Luống Nọi là điểm đến.

Hiện các công ty du lịch đã kết nối điểm đến dệt thổ cẩm Luống Nọi với các điểm đến khác trong tỉnh và trong khu vực miền núi phía Bắc. Hình thức thiết kế chương trình tập trung vào hoạt động du lịch trải nghiệm, trình diễn kỹ thuật dệt và trưng bày ý nghĩa hoa văn. Hứa hẹn, Luống Nọi cũng sẽ là điểm nhấn ghi lại dấu ấn văn hóa đặc trưng của dân tộc Tày.

Nghề thêu và in hoa văn bằng sáp ong

Xét về kỹ thuật thêu và in hoa văn bằng sáp ong độc đáo ở Cao Bằng phải nhắc đến những cô gái Dao Tiền ở xóm Hoài Khao, xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình. Xóm có gần 40 hộ dân, với 100% là người đồng bào Dao Tiền, nơi đây những cô gái khi mới lên 10 tuổi đã được mẹ hướng dẫn cách thêu thùa và in hoa văn bằng sáp ong để tự làm trang phục truyền thống.

Hiện xóm Hoài Khao đã nhận được sự quan tâm đầu tư của các cấp và trở thành điểm du lịch cộng đồng. Vì vậy, nếu du khách muốn tìm hiểu về nghề thêu và in hoa văn bằng sáp ong thì đây chính là sự lựa chọn thích hợp nhất khi đến Cao Bằng. Những họa tiết hoa văn cũng như kỹ thuật chấm sáp ong chắc chắn sẽ là điểm nhấn thú vị cho hành trình du lịch trải nghiệm tại đây.

z6164274162185 de4b1f364ee38815700ab6bb15865414
Kỹ thuật in hoa văn bằng sáp ong cũng là điểm nhấn trong văn hóa bản địa đã được lựa chọn tham gia quảng bá ngoại tỉnh và thu hút được nhiều du khách đến tìm hiểu và trải nghiệm.

Phát triển nghề thủ công truyền thống gắn với du lịch bền vững không chỉ bảo tồn văn hóa mà còn góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp, cộng đồng và du khách, Cao Bằng hoàn toàn có thể trở thành điểm sáng về du lịch văn hóa – nghề truyền thống trên bản đồ Việt Nam. 

Có thể thấy, Cao Bằng không chỉ là điểm đến của những người yêu thiên nhiên mà còn là nơi lưu giữ tinh hoa văn hóa. Khai thác hiệu quả tiềm năng nghề thủ công truyền thống sẽ là chìa khóa để phát triển du lịch bền vững, góp phần đưa văn hóa Cao Bằng vươn xa.

Tác giả bài viết: Hoài Niệm

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây