Gạo nếp Hương – Hạt ngọc thơm xã Xuân Trường

Xã Xuân Trường sở hữu địa hình thung lũng xen núi đá, độ cao lớn cùng khí hậu trong lành, mát mẻ. Đất đai chủ yếu là phù sa cổ và đất ven suối, giàu dưỡng chất tự nhiên. Nguồn nước tưới chảy ra từ các mạch núi, tinh khiết, giúp cây lúa sinh trưởng khỏe mạnh mà không cần nhiều hóa chất.

Người dân nơi đây vẫn giữ thói quen canh tác theo mùa vụ truyền thống, sử dụng phân chuồng, gieo mạ đúng thời điểm, tuân thủ quy luật tự nhiên. Nhờ vậy, nếp hương phát triển chậm nhưng chắc, hạt gạo tinh dầu cao, dẻo lâu và giữ trọn hương vị.

Khi thu hoạch, nếp hương đã thoảng mùi thơm dịu nhẹ, phảng phất mùi sữa gạo, thuần khiết và hấp dẫn. Khi nấu chín, từng hạt cơm nếp dẻo quánh, bóng mẩy, tỏa hương thơm ngọt ngào lan khắp gian bếp. Hương vị ấy không lẫn với bất kỳ loại nếp nào khác – đó là sự hòa quyện của giống nếp thuần chủng, khí hậu mát lành và phương thức canh tác truyền thống của đồng bào vùng cao.

Nếp hương là nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món ăn truyền thống của bà con các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Những đĩa xôi nếp thơm lừng, những chiếc bánh chưng xanh, đen gói khéo léo, bánh dày trắng mịn, bánh khảo thơm bùi… đều mang hương vị đặc trưng rất riêng của nếp hương vùng cao.

Với du khách, chỉ cần một lần thưởng thức xôi nếp hương nóng hổi trong buổi sớm phủ sương ở xã Xuân Trường, hẳn sẽ nhớ mãi hương vị thơm ngon, vừa mộc mạc, vừa tinh tế mà loại nếp này mang lại.

Không chỉ là nông sản, nếp hương còn là “câu chuyện văn hóa” của đồng bào vùng cao. Những thửa ruộng bậc thang mùa lúa chín, lễ mừng cơm mới của người địa phương, hay hình ảnh người phụ nữ Tày, Nùng sàng thóc bên sân nhà… đều là trải nghiệm hấp dẫn đối với du khách yêu thích khám phá văn hóa bản địa.

Hiện nay, xã Xuân Trường đang định hướng phát triển du lịch trải nghiệm nông nghiệp. Du khách có thể tham gia gặt lúa, xay thóc, nấu xôi, chế biến bánh truyền thống – những hoạt động đem lại giá trị trải nghiệm đặc sắc và giúp lan tỏa thương hiệu nếp hương Bảo Lạc.

Trong hành trình trải nghiệm này, du khách có thể lên lịch trinh phục đèo Khau Cốc Chà - một trong những con đèo hùng vĩ nhất miền núi Phía Bắc với 15 tầng và 14 khúc cua uốn lượn giữa núi và mây trời.

Nhờ chất lượng vượt trội, nếp hương Bảo Lạc đã được địa phương thúc đẩy xây dựng nhãn hiệu tập thể, tiêu chuẩn hóa quy trình canh tác và phân loại sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP và sản phẩm OCOP 3 sao. Bao bì, tem truy xuất nguồn gốc và thương hiệu được đầu tư bài bản, giúp sản phẩm dễ dàng tiếp cận thị trường trong nước và các hệ thống quà tặng du lịch.

Trong bối cảnh phát triển du lịch và xây dựng thương hiệu địa phương, nếp hương Bảo Lạc càng có cơ hội tỏa sáng, trở thành điểm nhấn hấp dẫn du khách, cầu nối đưa hình ảnh Cao Bằng đến gần hơn với bạn bè gần xa. Việc bảo tồn giống nếp bản địa, mở rộng vùng trồng, nâng cao chất lượng và đẩy mạnh quảng bá không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống.