Du lịch sinh thái gắn kết thiên nhiên và văn hóa bản địa

Du khách tận hưởng trải nghiệm tại Khu du lịch sinh thái Hồ Thăng Hen (xã Trà Lĩnh).

Nằm ở vùng núi Đông Bắc Việt Nam, Cao Bằng được thiên nhiên ưu ái ban tặng cảnh quan kỳ vỹ với những dãy núi đá vôi trùng điệp, hệ sinh thái đa dạng cùng bản sắc văn hóa độc đáo của cộng đồng các dân tộc. Không chỉ nổi tiếng với những thắng cảnh như thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao, hồ Thăng Hen, Cao Bằng còn sở hữu nhiều vùng sinh thái giàu tiềm năng phát triển du lịch nghỉ dưỡng, đặc biệt là Vườn quốc gia Phja Oắc – Phja Đén. Khu vực này có địa hình phức tạp với núi cao, thung lũng hẹp, nhiều đỉnh núi từ 1.000m đến gần 2.000m, tạo nên khí hậu mát mẻ quanh năm. Hệ sinh thái rừng nguyên sinh rậm rạp, thảm thực vật phong phú cùng nhiều loài động, thực vật quý hiếm càng làm tăng giá trị sinh thái của nơi đây. Đây chính là điều kiện lý tưởng để phát triển các loại hình du lịch sinh thái – nghỉ dưỡng gắn với chăm sóc sức khỏe, trải nghiệm thiên nhiên và tìm về sự cân bằng.

Không chỉ có cảnh quan, giá trị văn hóa truyền thống cũng là điểm nhấn đặc biệt trên hành trình khám phá miền non nước. Các bản làng người Tày, Nùng, Dao… tại Cao Bằng vẫn giữ được vẻ nguyên sơ, ít chịu tác động từ đô thị hóa, mang đến cho du khách cơ hội trải nghiệm trọn vẹn đời sống văn hóa bản địa. Du khách có thể khám phá nghệ thuật in hoa văn sáp ong của người Dao Tiền, hay các nghề thủ công truyền thống của đồng bào Tày, Nùng như dệt thổ cẩm, làm hương, làm giấy bản, làm ngói, đan lát, rèn nông cụ…, hoặc hòa mình trong không khí rộn ràng của các lễ hội dân gian đặc sắc. Sự hòa quyện giữa thiên nhiên trong lành và nét văn hóa bản địa đã, đang và sẽ tiếp tục tạo nên giá trị khác biệt cho du lịch sinh thái Cao Bằng.

Với sự đồng hành của chính quyền địa phương và nỗ lực từ doanh nghiệp, các mô hình du lịch sinh thái tại Cao Bằng không ngừng cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ, trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách. Tiêu biểu có thể kể đến Khu du lịch sinh thái Kolia (xã Thành Công), Khu du lịch sinh thái Hồ Thăng Hen (xã Trà Lĩnh), hay Resort Xuân Hoà Sơn (xã Bạch Đằng)… Tại đây, du khách không chỉ tận hưởng không gian nghỉ dưỡng xanh mát và thưởng thức ẩm thực địa phương, mà còn được trải nghiệm những dịch vụ độc đáo như: thưởng trà, tắm lá thuốc, học làm bánh truyền thống, đốt lửa trại, hay đắm mình trong các làn điệu dân ca Then, Sli, Lượn sâu lắng. Những mô hình này đã khai thác hài hòa giữa các yếu tố thiên nhiên – văn hóa – con người, phù hợp với xu hướng du lịch chăm sóc sức khỏe, nghỉ dưỡng sinh thái, đồng thời góp phần định vị dấu ấn riêng cho du lịch sinh thái Cao Bằng.

Bà Maria Clara, du khách người Đức, chia sẻ cảm nhận về trải nghiệm tại Khu du lịch sinh thái Kolia (xã Thành Công): “Được tự tay hái những búp chè tươi và thưởng thức chén trà giữa khung cảnh thiên nhiên trong lành tại Kolia là một kỷ niệm đáng nhớ đối với tôi. Hơn thế, sự chu đáo trong từng dịch vụ cùng cách đón tiếp nồng hậu, chân tình của người dân địa phương đã để lại trong tôi và gia đình những ấn tượng sâu đậm về chuyến du lịch tại Cao Bằng.”.

Du khách trải nghiệm thưởng trà chiều trên đỉnh đồi chè tại Khu du lịch sinh thái Kolia (xã Thành Công).

Không chỉ để lại ấn tượng đẹp trong lòng du khách mà du lịch nghỉ dưỡng Cao Bằng còn nhận được những đánh giá triển vọng từ các chuyên gia quốc tế. Trong kỳ tái thẩm định danh hiệu Công viên địa chất (CVĐC) toàn cầu Non nước Cao Bằng lần thứ hai, đoàn chuyên gia UNESCO đã trực tiếp khảo sát thực địa và đưa ra nhiều nhận định tích cực về tiềm năng phát triển du lịch bền vững tại địa phương. Ông Kupetz Manfred Reinhard, Chủ tịch Hiệp hội hỗ trợ CVĐC Muskauer Faltenbogen (Đức), Trưởng đoàn chuyên gia tái thẩm định chia sẻ: Tôi đánh giá cao tiềm năng phát triển du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng của CVĐC Non nước Cao Bằng, đặc biệt ở tuyến phía Tây “Khám phá Phja Oắc – Vùng núi của những đổi thay”. Nếu được quy hoạch và triển khai đúng hướng, nơi đây hoàn toàn có thể trở thành điểm đến đặc sắc của địa phương.

Theo ông Kupetz Manfred Reinhard, từ nền tảng sẵn có, Cao Bằng có tiềm năng phát triển các sản phẩm nghỉ dưỡng chuyên biệt mang đậm dấu ấn bản địa. Để hướng tới du lịch nghỉ dưỡng bền vững, địa phương cần chú trọng đào tạo kỹ năng phục vụ cho người dân, từ dịch vụ ẩm thực, lưu trú đến chăm sóc khách hàng; đồng thời đầu tư hệ thống thông tin du lịch và các dịch vụ trải nghiệm thân thiện với môi trường. Cùng với đó, việc kiểm soát quy hoạch, hạn chế bê tông hóa, bảo vệ cảnh quan sinh thái và gìn giữ bản sắc văn hóa phải được coi là điều kiện tiên quyết trong quá trình phát triển du lịch sinh thái tại Cao Bằng.

Du lịch sinh thái không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường khách nội địa với xu hướng nghỉ dưỡng – phục hồi, mà còn mở ra tiềm năng thu hút du khách quốc tế yêu thích du lịch chậm, du lịch trách nhiệm và những trải nghiệm gắn kết cộng đồng. Song song với việc đa dạng hóa các loại hình du lịch, những nỗ lực đồng bộ trong phát triển hạ tầng, ứng dụng công nghệ và nâng cao nhận thức cộng đồng đã tạo nên tín hiệu tích cực cho ngành du lịch Cao Bằng.

Phát triển du lịch sinh thái theo hướng bản địa – xanh – bền vững không chỉ giúp đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà còn góp phần định vị hình ảnh Cao Bằng như một “điểm đến sống chậm, nghỉ dưỡng chất lượng”. Với tầm nhìn, chiến lược và kế hoạch triển khai bài bản, loại hình du lịch này hoàn toàn có thể trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế – xã hội địa phương, đồng thời góp phần bảo tồn môi trường sống và gìn giữ những giá trị văn hóa lâu đời cho các thế hệ mai sau.

Lương Thảo