Lễ hội đền Bà Hoàng

Đền Bà Hoàng là một ngôi đền linh thiêng thờ phụng Thượng đẳng thần “Bà Hoàng Đại vương”. Bà là vợ của Nùng Tồn Phúc (Minh Ðức Hoàng Hậu), là mẹ ruột của Nùng Trí Cao.

Tương truyền: Minh Đức Hoàng Hậu tên thật là Tôn Minh Đức, được nhân dân tôn sùng gọi là A Nùng. Bà là người phụ nữ dân tộc Tày mạnh mẽ, giỏi tài mưu lược. Cuộc đời bà đã có công lớn nuôi dạy, rèn luyện võ nghệ cho con trai Nùng Trí Cao - một dũng tướng miền biên ải. Bà còn là quân sư trực tiếp cho Trí Cao trong các trận đánh và được Nhà Lý mời làm cố vấn tướng lĩnh; có công dạy nhân dân cách trồng lúa, hoa màu, chăn nuôi và chăm sóc gia súc. Chính vì những đóng góp đó, nhân dân đã suy tôn bà là “Thần gia súc”; còn Nhà Lý cũng đặc chiếu truy phong bà làm “Bà Hoàng Đại Vương”.

Để ghi nhớ công lao, nhân dân lập đền thờ cho bà mang tên đền Bà Hoàng. Dưới triều Lý, ngôi đền được phong là “Thượng đẳng thần, xuân thu nhị kỳ quốc lễ”. Sau đó, các triều đại tiếp tục vinh tôn gia phong mỹ tự.

Đến ngày 4/11/2008, đền được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

Chính hội đền được tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch. Từ đầu giờ chiều áp phiên ngày 14 tháng Giêng âm lịch đã diễn ra các nghi thức truyền thống của địa phương.

Lễ hội còn diễn ra đêm văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc với chủ đề ca ngợi Đảng, Bác Hồ vĩ đại, tình yêu quê hương, đất nước, con người.

Trong khuôn khổ lễ hội, nhân dân và du khách đến dâng hương cúng bái vừa để thể hiện lòng thành kính với Bà Hoàng Đại Vương, vừa mang tính chất cầu mùa, cầu phúc, mong cho cuộc sống bình an và may mắn.